پرسش های متداول در خصوص شیرهای حساس به زلزله:
شیر حساس به زلزله چیست؟
شیر حساس به زلزله دستگاهی است که بعد از کنتور و شیر اصلی روی لوله کشی گاز نصب می شود. این دستگاه با قطع خودکار جریان گاز در زمان وقوع زلزله مانع از انفجار و آتش سوزی بر اثر نشتی گاز می گردد. شیر حساس به زلزله با اسامی متداول دیگری همچون شیر زلزله، شیر ضد زلزله، شیر قطع کن گاز نیز شناخته می شود. این ادوات ویژه لوله کشی گاز در آستانه حساسیت خاص تنظیم می شوند. حساسیت مذکور بر اساس آیین نامه های تخصصی استاندارد همانند ISIRI 10942 و ASCE-2597 تعیین می گردند.
شیرهای حساس به زلزله برای عمل اتوماتیک از مکانیسم های متعددی استفاده می کنند که با توجه به آن در دسته بندی های متعددی جای می گیرند. برای آشنایی با تاریخچه شیرهای مذکور و ابعاد فنی آنها لطفا اینجا کلیک کنید و به وبلاگ سایت شرکت طنین توسعه پارس مراجعه فرمایید.
قیمت شیرهای زلزله چقدر است؟
قیمت شیر طنین همانند قیمت شیرهای حساس به زلزله دیگر بر اساس سایز لوله در جایی که قرار است نصب شود و همچنین نوع اتصال شیر و فشار کاری شیر متفاوت است. بدین صورت که هر چقدر سایز لوله بزرگ تر باشد قیمت شیر و هزینه نصب بیشتر می شود. از نظر اتصالات نیز در صورتی که اتصال شیر فلنجی باشد نسبت به شیر زلزله با اتصال دنده ای قیمت شیر بیشتر است. سایز شیرهای حساس به زلزله از یک اینچ تا 4 اینچ به صورت عمومی و شیرهای زلزله با سایر بیشتر به صورت خاص و سفارشی تولید می گردند. از نظر فشار کاری نیزادوات مذکور از یک چهارم پوند تا 60 پوند متغیر هستند که در فشارهای کاری تا 2 پوند قیمت مشابه بوده و در فشارهای بالاتر قیمت افزایش می یابد. برای اطلاع از قیمت روز شیر های حساس به زلزله طنین اینجا کلیک کنیک و قیمت ها را با جزئیات هر کدام از اقلام در فروشگاه طنین مارکت مطلع شوید.
شیر حساس به زلزله در کجای لوله کشی گاز نصب می گردد؟
بر اساس ویرایش 1401 مبحث هفدهم مقررات ملی گاز شیرزلزله بعد از کنتور و بعد از شیر اصلی نصب می گردند. بر اساس متن صریح این مبحث “شیری که بعد از کنتور در ابتدای لوله کشی گاز داخل ساختمان نصب و برای قطع و وصل کل جریان گاز استفاده می شود” شیر اصلی نام دارد. تجهیزات اتوماتیک زلزله مذکور به صورت ویژه در بخش های مختلف مبحث فوق الذکر هم تعریف و هم نحوه نصب و ساختمان هایی که الزام به نصب دارند تشریح گردیده اند. برای مطالعه بیشتر اینجا کلیک کنید و پی دی اف مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان مربوط به لوله کشی گاز طبیعی را در بخش وبلاگ به صورت رایگان دانلود نمایید.
سایز شیر مورد نیاز خود را چگونه انتخاب نمایم؟
بهتر است سایز شیر مورد نیاز شما توسط پیمانکار گاز ساختمان و یا ناظر و بر اساس نقشه تاسیسات گاز تعیین شود. اشخاص مجاز مذکور با توجه به سایز لوله در مکانی که شیر حساس به زلزله قرار است نصب گردد، سایز شیر مورد نیاز را تعیین می کنند. به صورت عمومی در ساختمان های مسکونی سایز لوله بعد از کنتور و شیر اصلی تعیین کننده سایز شیر مورد نیاز است.
چه معیارهایی کیفیت بالاتر شیر حساس به زلزله را تعیین می کنند؟ چگونه از کیفیت شیر زلزله ای که سفارش می دهیم مطلع شویم؟
دستگاههایی که وظیفه قطع اتوماتیک جریان گاز در زمان زلزله را به عهده دارند نقش بسیار با اهمیتی دارند و حساسیت این دستگاهها دقت ویژه در انتخاب ادوات مذکور را می طلبد. این نکته ها در انتخاب کیفیت در حدی اهمیت دارند که خریدار نباید با تفاوت قیمت های اندک به علت ارزان بودن به سوی کالاهایی بی کیفیت روی آورد. معیارهای کیفیت شیرهای حساس به زلزله عبارتند از:
- دقت و پایداری عملکرد
- مقاومت بدنه و کیفیت قطعات و مواد مورد استفاده در دستگاه
- بدون پیش شرط بودن و فقدان شروط سختی که تولید کننده می تواند بهانه عدم عملکرد دستگاه را متوجه خریدار کند
- داشتن ضمانتنامه و خدمات پس از فروش
- انطباق با استاندارد های مرتبط.
به منظور دسترسی بیشتر به جزئیات هر کدام از این معیارها اینجا کلیک کنید.
شیر خودکار زلزله چگونه نصب می شود؟
قبل از هر گونه توضیحی باید بدانیم که کلیه شیرهای قطع جریان گاز حساس به زلزله باید توسط نصاب مجاز نصب گردند. نصاب مجاز کسی است که علاوه بر دارا بودن مجوز کار عملیاتی توسط مبحث هفدهم مقررات ملی گاز آموزش های لازم برای نصب برند شیر زلزله مورد استفاده را دیده باشد. برای آشنایی با نحوه نصب صحیح شیرحساس به زلزله طنین اینجا کلیک کنید.
شیرهای قطع جریان گاز حساس به زلزله چگونه عمل می کنند؟
مکانیسم های بکار گرفته شده در دستگاههای مذکور بسیار متنوع می باشد. این تنوع به دلیل سابقه طولانی کار مهندسان و کارشناسانی است که روی آن کار کرده اند. دستگاه حساس به زلزله با وجود این تنوع دارای سه قسمت اصلی است:
- سنسور تشخیص دهنده تکانه های ناشی از زلزله
- قطع کننده جریان گاز
- انتقال فرمان از تشخیص دهنده زلزله(سنسور زلزله) به قطع کننده.
همانگونه که از عناوین این قسمت های اصلی شیر زلزله مشخص است، سنسور یا تشخیص دهنده تکانه های زلزله را تشخیص داده و پارامترهای موج های اعمالی زلزله و شدت و فرکانس آنها را تشخیص می دهد. این تشخیص تبدیل به اکشن مکانیکی یا الکتریکی می شود که توسط قطعاتی به قطع کننده منتقل شده و نهایتا قطع کننده جریان گاز را قطع می کند. بر این اساس شیرهای زلزله به دو دسته شیر های حساس به زلزله مکانیکی و شیرهای حساس به زلزله الکترومکانیکی تقسیم می شوند. به صورت عمومی شیرهای حساس به زلزله در جهان مکانیکی هستند. این عمومیت در حدی است که به جرات می توان گفت شیرهای الکترومکانیکی به صورت استثنایی استفاده می شوند. برند های اصلی شیرهای ضد زلزله بر اساس تاریخچه و وسعت بازار در جهان همانند شیر زلزله کالیفرنیا ولو (ساخت ایالات متحده آمریکا)، شیر زلزله نورث ریج، فایرفایتر، ای اچ اس گیر… همگی مکانیکی هستند و عموما سنسور تشخیص دهنده زلزله یک گوی لرزان در یک مقر ثابت عمل تشخیص را انجام می دهد. شیرهای الکترومکانیکی به علت محدودیت های ذاتی که دارند همانند نیاز به برق و باتری و تدابیر وِیژه و عریض و طویل نصب و راه اندازی و همچنین نیاز مراقبت مستمر تاسیساتی فقط در مکان های خاص مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله این مکان های خاص می توان به لوله کشی هایی اشاره کرد که سنسورهای متعدد در یک تابلوی واحد کنترل عملیات اطفا و هشدار حریق و … را به عهده دارند.
چه ساختمان هایی ملزم به نصب شیرهای گاز قطع جریان گاز حساس به زلزله هستند؟
الزام نصب شیرهای زلزله صراحتا توسط مواد مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان تعیین می گردد. بر اساس بند 1-5-7-4-17 ویرایش 1401 مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان “نصب شیر خودکار قطع گاز حساس در مقابل زلزله در ابتدای لوله کشی گاز ساختمان های آپارتمانی مسکونی بزرگ، ساختمان های آپارتمانی عمومی و ساختمان های خاص، بعد از شیر اصلی الزامی است. برای جزئیات بیشتر در این خصوص اینجا را کلیک کنید.
آیا شیرهای مکانیکی حساس به زلزله باعث قطع خود به خودی بر اثر لرزهای ترافیکی و عمومی ساختمان می شوند؟
خیر. زمانی که عنوان مکانیکی برای شیرهای حساس به زلزله قید می گردد این واقعیت پنهان می ماند که در واقعیت امر شیر حساس به زلزله غیر مکانیکی وجود ندارد. این واقعیت به ویژه توسط برخی عرضه کنندگان که با عنوان های الکترونیکی و… از واژگان سوء استفاده می کنند، منحرف می گردد. واقعیت عریان این است که اولا عرضه کنندگان مطرح جهان چه از نظر تاریخچه و چه از نظر حجم عرضه شیرهای تماما مکانیکی عرضه می کنند. این واقعیت را می توانید فقط با جستجوی عبارت های seismic shut-off valve یا earthquake shut-off valve یا اختصارات eqv در موتورهای جستجو به راحتی متوجه شوید. نتیجه جستجو این است که در صفحات اصلی تقریبا چیزی جز شیرهای مکانیکی نمی بینید. دوما شیرهایی که شیر الکترمکانیکی نامیده می شوند هم، هم تشخیص و هم عمل قطع را مکانیکی انجام می دهند. اگر کسی به شما گفت سنسور شیرهای ما کاملا الکترونیکی است از او سوال کنید چطور پارامتر شتاب که متغیری کاملا مکانیکی است با صرف تراشه الکترونیکی حس می گردد. در سنسورهای میکرو (با سادگی همان چیزی که در هر گوشی هوشمند موبایل استفاده می شود) هم نهایتا یک جرم است که تشخیص حرکات و شتاب ناشی از زلزله را تشخیص می دهد. تفاوت فقط در سایز جرم و نحوه تعیین پارامتر است. شیرهای مکانیکی دارای جرمی هستند که به محض در معرض موج زلزله قرار گرفتن در دامنه خاصی مرتعش می شوند. این خلاف واقعیت است که در هر دامنه ای از ارتعاش، شیر مکانیکی زلزله باعث قطع جریان گاز می شود. محاسبات بسیار دقیقی روی جرم مرتعش شونده و قطعاتی که آن ارتعاشات را تبدیل به فرمان قطع می کنند، شده است که امواج ترافیکی نمی توانند باعث قطع گاز شوند. اگر منظور قطع خود به خودی، بد عمل کردن قسمت قطع کننده باشد (سوپاپ یا دیافراگم با قرار گرفتن در معرض حرکات مکانیکی خود به خود و بدون فرمانپذیری از قسمت حسگر عمل می کند) در این صورت دستگاههای مکانیکی و دستگاههای الکترومکانیکی تفاوت بارزی ندارند. عملگر در شیرهای الکترومکانیکی نیز یک عملگر مکانیکی است که به واسطه تحریک یک سوپاپ یا دیافراگم مجرای گاز را می بندد. این عملگر در بازار با عنوان شیر برقی شناخته می شود. همان مکانیسم عینا در شیرهای مکانیکی نیز استفاده می شود. تفاوت بین این دو این است که در شیرهای الکترومکانیکی یک بوبین (سلونوئید ) روی شیر است که یک جرم (هسته مغناطیسی) را حرکت می دهد و ضربه آن جرم باعث عملکرد سوپاپ یا دیافراگم می شود و در شیرهای مکانیکی مستقیما خود همان جرم (معمولا یک گوی فولادی) ضربه را وارد می سازد. اگر هسته بوبین بدون وجود یک القای الکتریکی واصله از حسگر، ممکن نیست حرکت کند و باعث قطع خود به خودی شیر شود، گوی یک دستگاه مکانیکی زلزله هم نمی تواند بدون وجود یک حرکت مکانیکی اعمال شونده در دامنه تعریف شده شیر، باعث قطع جریان گاز گردد. در پایان لازم به ذکر است که کلیه دستگاههای مکانیکی قطع جریان گاز حساس به زلزله نیز بر اساس استاندارد ISIRI 10942 آزمایش شده و مورد تایید سازمان استاندارد قرار گرفته اند. به منظور آشنایی به استاندارد مذکور، اینجا کلیک کنید و به صورت رایگان متن استاندارد ISIRI 10942 را دانلود نماید.
پرسش های متداول در خصوص شیرهای شات آف برقی (عملگر برقی):
شیر برقی (عملگر برقی یا سلونوئیدی) چیست؟
عملا شیرهای برقی طنین همانند تمامی شیرهای شات آف برقی با تسامح شیر برقی نامیده می شوند. از این رو که که این شیرها با گرفتن فرمان برقی می توانند جریان گاز را قطع کنند ولی نمی توانند با فرمانی مشابه جریان را به شبکه برگردانند. نام صحیح این شیرها، شیر شات آف با فرمان الکتریکی است. شیر برقی با در نظر داشتن این تسامح عبارت است از دستگاهی که با گرفتن فرمان از یکی از سنسورهای دلخواه (سنسور نشتی گاز، سنسور منو اکسید کربن، سنسور زلزله، سنسور حریق) جریان گاز را قطع می کند و مادامی که به صورت دستی ریست (فعال) نشود در همان حالت بسته باقی می ماند. به عبارت دیگر، این شیر به صورت خودکار این شیرها جریان گاز را بر نمی گردانند. برای آشنایی بیشتر با شیرهای شات آف برقی اینجا کلیک کنید و مقاله شیر برقی شات آف چیست؟ را مطالعه فرمایید.
شیر برقی چه کاربردی دارد؟
شیر برقی یه عنوان یک قسمت از یک سیستم ایمنی وظیفه قطع جریان گاز در مواقعی است که حسگرهای خاص ایمنی، فرمان وجود ناایمنی می دهند. بنابراین هر جایی که مصرف کننده دارای سنسوری است که وجود یک عنصر ناایمن را تشخیص می دهد و مصرف کننده می خواهد در زمان وجود آن عنصر ناایمن مرتبط با جریان گاز، جریان گاز به صورت خودکار قطع شود، از شیر برقی استفاده می کند. برای مثال اگر در جایی از ساختمان همانند موتورخانه، مجاورت وسیله گاز سوز یا کنار لوله دودکش از تشخیص دهنده منواکسید کربن یا تشخیص دهنده گاز وجود دارد و تشخیص دهنده مجهز به یک خروجی است که آن خروجی در صورت تشخیص وجود آن عوامل می تواند فرمان الکتریکی برقرار نماید، شیر برقی می تواند وسیله بسیار موثری باشد چون شیری روی گاز ورودی نصب می شود که به آن خروجی توسط کابل وصل می شود و در مواقع وجود آن عوامل خطرزا جریان گاز قطع می شود تا وسایل گازسوز مولد منواکسید کربن قطع شوند و جریان گاز قطع شده و نشتی مانع انتشار گاز در محوطه شود.
قیمت شیر برقی چند است
همانند قیمت شیر زلزله، قیمت شیر برقی شات آف هم بستگی به سایز شیر و فشار کاری و نوع اتصال بستگی دارد. با افزایش سایز شیر برقی و افزایش فشار کاری، قیمت شیر برقی افزوده می شود. شیرهای برقی با اتصال دنده ای ارزان تر از شیرهای برقی با اتصال فلنجی هستند. برای اطلاع از قیمت روز شیرهای شات آف برقی طنین اینجا کلیک کنید و از فروشگاه طنین مارکت دیدن فرمایید.
چگونه سایز شیر برقی مورد نیازم را تعیین نمایم؟
همانند شیرهای حساس به زلزله، شیر برقی هم بهتر است توسط پیمانکار مجاز گازو یا ناظر گاز تعیین شود. ایشان با مراجعه به نقشه گاز ساختمان با تعیین محل نصب شیر برقی سایز لوله را تشخیص داده و متناسب با همان سایز شیربرقی مورد نیاز را تعیین می کنند.
روش نصب شیر برقی چگونه است؟
شیرهای برقی شات آف یا شیر بوبینی (سلونوئیدی) از بسیاری جهان همانند شیر زلزله نصب می شوند. تنها تفاوت این است که شیرهای برقی جهت بوبین اهمیتی ندارد.